Dinja je jednogodišnja zeljasta biljka koja pripada porodici Cucurbitaceae, zbog čega se botanički klasifikuje kao povrće. Ipak, zbog svog slatkog ukusa mnogi je smatraju voćem. Poznata je i pod imenima dina, melon, pekun, pipin i pepun.
Potiče iz Azije i Afrike, a vjeruje se da je još prije nekoliko hiljada godina prenesena u druge krajeve svijeta. Još su stari Egipćani uživali u dinji kao u poslasticama, a kasnije su je s jednakim oduševljenjem konzumirali i Grci i Rimljani. Prva zemlja u kojoj je počela intenzivno da se gaji bila je Francuska, prije otprilike tri stotine godina.
Iako se često koristi u kulinarstvu slično kao voće, plodovi dinje mogu biti osnova za kompot, džem ili marmeladu. Dodaje se voćnim salatama, a u egzotičnim kuhinjama priprema se i kao salsa ili umak od kockica dinje koji se poslužuje uz ribu i piletinu s roštilja. U Indiji čak prave ljuti kari od dinje kao prilog mesu, a male kuglice od dinje nerijetko završavaju i u osvježavajućim ljetnim napicima.
Kada je riječ o nutritivnim vrijednostima, dinja je izuzetno bogata hranljivim sastojcima. Porcija od 150 grama sadrži samo 53 kalorije, 0,3 g masti, 13 g ugljenih hidrata i 1,4 g vlakana. Takođe pruža oko 30% dnevnih potreba za vitaminom A i čak 78% vitamina C. Neke sorte koje se uzgajaju u Kaliforniji čak dosežu i 100% dnevne potrebe za ovim vitaminima. Pored toga, sadrži antioksidanse, kolin, zeaksantin i beta-karoten, koji pomažu u zaštiti organizma od različitih bolesti – od prehlade do ozbiljnijih oboljenja poput raka. Budući da je 90–95% njenog sastava voda, dinja je savršen izbor za hidrataciju tokom vrućih ljetnih dana.
Zanimljivo je da su i njene sjemenke jestive, a one su bogate proteinima, vlaknima i omega-3 masnim kiselinama u obliku alfa-linolenske kiseline.
Ljekovita svojstva dinje
Redovno konzumiranje dinje može donijeti brojne zdravstvene koristi.
Dinja sadrži vlakna, kalijum, vitamin C i kolin, koji blagotvorno djeluju na zdravlje srca. Kalijum pomaže u regulaciji nivoa natrijuma u tijelu, smanjuje krvni pritisak i podržava ravnotežu vode i funkciju nervnog sistema. Dovoljna količina kalijuma povezuje se i sa smanjenim rizikom od srčanog udara, gubitka mišićne mase, osteoporoze i nastanka bubrežnih kamenaca.
Osobe koje konzumiraju više beta-karotena i vitamina C, prisutnih u dinji, imaju manji rizik od razvoja astme. Beta-karoten se nalazi i u drugom narandžastom i žutom voću poput bundeve i šargarepe, a zeaksantin iz dinje apsorbira se u retinu oka, gdje pruža UV zaštitu.
Kombinacija beta-karotena, vitamina A, luteina i zeaksantina djeluje preventivno protiv makularne degeneracije, glaukoma i drugih očnih bolesti koje su česte kod starije populacije.
Dinja se lako vari i preporučuje se konzumiranje na prazan želudac. Zbog velike količine vode i vlakana, ubrzava probavu, sprječava zatvor i pomaže tijelu da se riješi toksina.
Kolin, prisutan u dinji, smanjuje hronične upale u tijelu, pomaže boljem pamćenju i zdravlju ćelijskih membrana. Antioksidansi iz dinje smanjuju oksidativni stres i mogu pomoći u prevenciji metaboličkog sindroma, dijabetesa tipa 2 i gojaznosti.
Dinja je bogata vitaminom A, koji je ključan za proizvodnju sebuma – prirodnog ulja koje vlaži kosu i kožu. Vitamin C pomaže u sintezi kolagena, što doprinosi čvrstoći i elastičnosti kože, smanjuje bore i usporava znakove starenja. Osim u ishrani, dinja se može koristiti i direktno kao maska za lice ili prirodni regenerator za kosu.
Ljekovita moć sjemenki i čaja od dinje
Sjemenke dinje posebno se preporučuju osobama sa bubrežnim problemima jer imaju rashlađujuće djelovanje. U Indiji se često dodaju napicima poput lassija ili koriste u slatkišima. Čaj od cvjetova dinje tradicionalno se koristi kao prirodni lijek za iskašljavanje i respiratorne tegobe.
Dinja nije samo sočna ljetna poslastica, već i moćan prirodni saveznik za zdravlje cijelog organizma. Redovnim konzumiranjem ovog ploda, njegovanjem kože i jačanjem imuniteta, unosite u tijelo najbolje što priroda može da ponudi.
