Kurkumin već vjekovima zauzima važno mjesto u tradicionalnoj medicini zbog svojih ljekovitih svojstava. U ovom članku detaljno ćemo predstaviti benefite kurkumina, kao i praktične savjete kako ga uključiti u svakodnevnu ishranu i liječenje.
Kurkumin je jedan od najvažnijih prirodnih spojeva sa moćnim lekovitim svojstvima, koji se nalazi u biljci kurkumi, poznatoj i kao turmerik. Zbog svojih brojnih benefita za zdravlje, kurkumin je u poslednjih nekoliko decenija postao predmet intenzivnih naučnih istraživanja širom sveta. Naučnici su otkrili da kurkumin može igrati značajnu ulogu u prevenciji i lečenju različitih bolesti, pa čak i nekih oblika raka.
Prvenstveno, kurkumin je poznat po svojim antiupalnim, antibakterijskim i antigljivičnim svojstvima. Upale su osnovni uzrok mnogih hroničnih bolesti, pa je njegova sposobnost da smanji upalne procese u organizmu izuzetno važna. Kurkumin pomaže ćelijama da prežive u uslovima jake upale, što može doprineti oporavku tkiva i sprečiti oštećenja na DNK. Interesantno je da ovaj spoj utiče na čak 700 gena u ljudskom telu, što znači da ima širok spektar delovanja na različite biološke procese. Naučna istraživanja su pokazala da kurkumin može pomoći u lečenju više od 70 različitih zdravstvenih problema, a njegova antiupalna svojstva posebno su korisna kod bolesti kao što je osteoartritis, gde pomaže u smanjenju bola i ukočenosti zglobova.
- Stručnjaci ističu i da kurkuma može biti od pomoći kod problema sa jetrom, disajnim poteškoćama, autoimunim poremećajima i neurološkim bolestima. Glavni aktivni sastojak biljke kurkume je upravo kurkumin, koji u laboratorijskim eksperimentima pokazuje sposobnost da inhibira enzime koji pokreću upalu i da smanjuje aktivaciju gena odgovornih za zapaljenje. Prema rečima doktora Branimira Nestorovića, kurkumin deluje kroz inhibiciju tzv. nuklearnog faktora kapa B, koji je jedan od ključnih faktora u procesu zapaljenja, kao i kroz blokiranje brojnih citokina, molekula koji dodatno pojačavaju upalu.
U jednoj važnoj studiji iz Indije sprovedenoj 2014. godine, pokazalo se da kurkumin ima sličnu efikasnost kao i visoka doza ibuprofena (poznatog lek protiv bolova i upala) u smanjenju simptoma zapaljenja zgloba kolena. Ovo je izuzetno značajno jer kurkumin ima manje nuspojava od lekova kao što su nesteroidni antiinflamatorni preparati. Takođe, 2017. godine identifikovan je još jedan polifenol, kalebin A, koji poseduje snažna antizapaljenska svojstva, čime se dodatno potvrđuje potencijal prirodnih spojeva u lečenju upalnih bolesti.
Najviše interesovanja trenutno izaziva primena kurkumina u borbi protiv raka. Pregledni članak objavljen 2017. godine u časopisu Anali Njujorške akademije nauka ukazuje na pozitivan efekat kurkumina na dugovečnost i očuvanje aktivnosti specifičnog enzima koji je ključan za odbranu organizma od tumora. Ovaj enzim, poznat kao tumor supresorna fosfataza, ima ulogu da sprečava nekontrolisano umnožavanje tumorskih ćelija, ali često nije dovoljno aktivan kod obolelih od raka. Italijanski onkolozi su, u istoj godini, potvrdili značaj kurkumina, ali i drugih polifenola kao što su sulforafen iz brokolija i epigalokatehin iz zelenog čaja, za pomoć kod karcinoma dojke. Dalje, japanski istraživači ističu odlične rezultate kurkumina kod karcinoma debelog creva, dok su kineski naučnici pronašli pozitivan efekat kod karcinoma bešike i pluća.
Osim kod raka, polifenoli iz kurkumina pokazuju veoma povoljne efekte kod neurodegenerativnih bolesti, kao što su Alchajmerova i Parkinsonova bolest. Međutim, jedan od glavnih izazova u primeni kurkumina jeste njegova slaba bioraspoloživost – teško se rastvara u vodi i brzo se eliminiše iz tela, što ograničava njegovu efikasnost. Zbog toga se danas kurkumin često daje u obliku nanočestica, koje su posebno dizajnirane da poboljšaju njegovu apsorpciju i delovanje u organizmu.
- Doktor Nestorović ističe da nije moguće uneti dovoljnu količinu kurkumina kroz uobičajenu ishranu, poput jedenja karija, da bi se ostvario efekat koji se želi postići kod ozbiljnijih bolesti. Zato su u prodaji dijetetski suplementi sa nanočesticama kurkume, koji predstavljaju moćan polifenolni lek i prirodnu alternativu u terapiji.
Pored samog kurkumina, postoje i tradicionalni narodni recepti koji kombinuju kurkumu sa drugim prirodnim lekovima. Jedan od najpoznatijih je mešavina meda i kurkume, koja se koristi za jačanje imuniteta i borbu protiv različitih bakterijskih infekcija, a pritom čuva dobre bakterije u crevima. Ova kombinacija je pokazala izuzetnu moć u podršci organizmu, a priprema je vrlo jednostavna.
Za pravljenje ove mešavine potrebno je pomešati jednu kašiku kurkume u prahu sa 100 grama kvalitetnog meda, najbolje u staklenoj tegli. Kada ste prehlađeni ili osećate slabost, preporučuje se uzimanje jedne kašičice ove smese na svakih sat vremena prvog dana, potom na svaka dva sata drugog dana, a trećeg dana tri puta dnevno. Važno je da mešavinu ne gutate odmah, već da dozvolite da se polako topi u ustima. Takođe, možete svakodnevno dodavati kašičicu ove smese u čaj kako biste ojačali imuni sistem i održali zdravlje.
Zaključno, kurkumin predstavlja jedan od najperspektivnijih prirodnih lekova sa brojnim zdravstvenim benefitima, naročito zahvaljujući svom antiupalnom i antitumorskom dejstvu. Uz pravilnu primenu i nove tehnologije koje poboljšavaju njegovu apsorpciju, kurkumin ima potencijal da postane važan saveznik u prevenciji i tretmanu mnogih ozbiljnih bolesti.