Na ove simptome i poremećaje sna treba posebno obratiti pažnju
Od masne jetre pati mnogo ljudi, a simptomi su, posebno na početku, često blagi i nespecifični. Simptomi masne jetre obično su neodređeni i blagi, pa se bolest u ranoj fazi najčešće otkrije slučajno.
Zato je važno obratiti pažnju na prve znakove kako bi se ovo stanje na vreme prepoznalo, jer može ozbiljno narušiti funkciju jednog od ključnih organa u telu.
Jetra je vitalni organ odgovoran za brojne procese u organizmu – od proizvodnje proteina, holesterola i žuči, do skladištenja vitamina, minerala, pa čak i ugljenih hidrata. Upravo zato je od suštinskog značaja da bude u dobrom stanju.
Jedan od najčešćih poremećaja je masna jetra (steatoza), koja nastaje kada se masnoća nakuplja u ćelijama jetre i čini više od 5 do 10% ukupne mase organa. Ovo stanje često ne izaziva jasne simptome, ali postoje znakovi koji mogu ukazivati na problem. Manje je poznato da se među njima mogu javiti i poremećaji spavanja, uključujući isprekidan san i nesanicu.
Poremećaji sna i masna jetra
Istraživanja pokazuju da osobe sa steatozom teže utonu u san, češće se bude tokom noći i potom duže ostaju budne pre nego što ponovo zaspe. Jedno švajcarsko istraživanje otkrilo je da kvalitet sna ostaje loš čak i kada oboleli prate savete lekara o poboljšanju higijene spavanja.
“Pacijenti sa masnom jetrom pokazali su izraženu fragmentaciju noćnog sna zbog čestih buđenja i produžene budnosti”, izjavila je Sofija Šefer iz Centra za gastrointestinalne i jetrene bolesti Univerziteta u Bazelu. Masna jetra trenutno pogađa oko 30% odrasle populacije, a istraživači procenjuju da bi taj procenat do 2040. mogao da poraste na čak 55%.
Prethodne studije već su ukazivale na vezu između masne jetre i poremećaja spavanja, ali su uglavnom bile zasnovane na subjektivnim upitnicima. U ovom istraživanju iz 2024. godine, švajcarski stručnjaci koristili su objektivne metode, učesnici su nosili uređaje koji su precizno pratili njihove obrasce spavanja.
Studija, objavljena u medicinskom časopisu “Frontiers in Network Physiology”, obuhvatila je 46 osoba sa steatozom i 8 pacijenata sa alkoholnom bolešću jetre. Svi učesnici imali su višak kilograma, a 80% je imalo metabolički sindrom, odnosno kombinaciju gojaznosti, predijabetesa i povišenih triglicerida.
Rezultati su pokazali da oboleli spavaju isto vreme kao i zdrava kontrolna grupa, ali se tokom noći bude čak 55% češće i ostaju budni 113% duže pokušavajući ponovo da zaspe. Osim toga, češće i duže dremaju tokom dana.